Journal of Contemporary Islamic Law

No eISSN: 0127-788X

2018 3(1)

1 JUNE 2018

Parameter Syariah dalam Produk Berstruktur Islam
Shariah Parameters in Islamic Structured Products

Azlin Alisa Binti Ahmad, azlinalisa@ukm.edu.my
Centre for Contemporary Fiqh and Sharia Compliance, Faculty of Islamic Studies, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Siti Suhaida Binti Suhardi, subarashi_aoi@yahoo.com
Postgraduate Student, Centre for Contemporary Fiqh and Sharia Compliance, Faculty of Islamic Studies, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Received: 25 February 2018 | Accepted: 24 April 2018 | Published: 1 June 2018

2018, Vol. 3(1), pp. 16-26.  |  PDF

Pada masa kini, pelbagai produk berstruktur Islam telah ditawarkan di perbankan Islam di Malaysia bagi memenuhi permintaan pelabur yang memerlukan produk berstruktur benar-benar mematuhi prinsip-prinsip syariah. Namun, kemunculan produk berstruktur Islam hakikatnya masih baru bagi strategi pelaburan Islam kerana permintaan masih berada di peringkat awal dan agak kontroversi. Memandangkan produk berstruktur Islam masih kontroversi terutama dari aspek hampir menyamai produk berstruktur konvensional, maka kajian tentang parameter syariah diperlukan kerana sehingga kini, masih belum ada parameter syariah yang khusus bagi produk berstruktur Islam. Justeru, artikel ini bertujuan untuk mencadangkan parameter syariah yang sesuai bagi produk berstruktur Islam di Malaysia. Artikel ini merupakan kajian kualitatif yang menggunakan pendekatan analisis kandungan bagi memperoleh maklumat yang diperlukan. Hasil kajian mencadangkan parameter syariah berkaitan muḍārabah dalam produk berstruktur Islam, iaitu produk ini hendaklah memenuhi elemen-elemen penting kontrak muḍārabah iaitu pihak berakad, ṣighah, pengurusan urus niaga, modal, nisbah perkongsian keuntungan, kerugian, jaminan dan pembatalan kontrak sekali dengan syarat-syarat khususnya dan sebagainya. Manakala, bagi parameter syariah berkaitan prinsip ᶜurbūn pula ialah produk berstruktur Islam mestilah memenuhi ciri-ciri penting kontrak ᶜurbūn  iaitu pembeli, penjual, harga barangan, tempoh dan pemilikan dan lain-lain lagi. Oleh yang demikian, pihak bank perlulah mematuhi parameter syariah yang telah ditetapkan dengan sebaiknya ketika menawarkan produk berstruktur Islam kepada para pelabur Muslim. Ini penting untuk menaikkan reputasi perbankan Islam sekaligus meningkatkan tahap keyakinan pelabur terhadap produk ini. Justeru, kajian ini penting dalam memastikan produk berstruktur Islam mampu bersaing dengan produk berstruktur konvensional yang sedia ada di pasaran, sama ada di peringkat kebangsaan mahupun global. Oleh kerana pasaran telah menjadi lebih kompleks, perlulah ada parameter syariah yang menyeluruh membolehkan produk berstruktur Islam dapat beroperasi lebih efisyen di samping memenuhi tuntutan syarak.

Kata kunci: Parameter syariah, Produk berstruktur Islam, Muḍārabah, ᶜUrbūn

 

Nowadays, various of Islamic structured products are offered by most Islamic banking in Malaysia to meet the demads of investors that need products strictly adhere to the shariah principles. However, the existence of Islamic structured products led to the issue of these products are new due to the demands are still in its early stage and controversial in nature. Due to Islamic structured products are still controversial, especially in terms of almost similar to conventional structured products, thus a study of the shariah parameters is needed as of now, there is no shariah parameter specifically for Islamic structured products. Thus, the objective of this article is to identify the shariah parameters that exist in Islamic structured products in Malaysia. This article is a qualitative study that uses a content analysis approach to obtain the required information. The findings suggest that shariah parameters related to the principle of muḍārabah in Islamic structured products, such as these products should meet the essential elements of muḍārabah contract are parties, ṣighah, transaction management, capital, profit sharing ratio (PSR), loss, guarantee and contract cancellation along with special conditions and so on. Meanwhile, for the shariah parameters related to ᶜurbūn principle, Islamic structured products must meet the important features of ᶜurbūn contract that are buyer, seller, the price of goods, duration, ownership so on. Therefore, many banks should adhere to the suggested shariah parameters in offering Islamic structured products to Muslim investors. That is important in order to raise the reputation of Islamic banking as well as to gain investors’ confidence on these products. Hence, this study is vital in ensuring that Islamic structured products are able to compete with existing conventional structured products on the market, both nationally and globally. As the market has become more complex, there must be a holistic shariah parameter that enables Islamic structured products to operate more efficiently while meeting shariah requirement.

Keywords: Shariah parameters, Islamic structured products, Muḍārabah, ᶜUrbūn

Ab. Mumin Ab. Ghani. 1999. Sistem Kewangan Islam dan Pelaksanaannya di Malaysia.       Kuala Lumpur: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM).

Ahmad bin Muhammad bin Hanbal. t.th. Masail al-Imam Ahmad bin Hanbal Riwayat Ibnuhu ᶜAbdullah. t.tp: t.pt.

Ali Salehabadi & Mohammad Aram. t.th.  Islamic Justification Of Derivative Instruments. International Journal of Islamic Financial Services. 4(3): 1-6.

Azlin Alisa Ahmad. 2013. Lindung Nilai Berasaskan Waᶜd dalam Institusi Perbankan Islam di Malaysia. Tesis PhD. Jabatan Syariah, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Aznan Hassan. 2007. Islamic Structured Products: Issues and Challenges. Kertas Kerja       Prosiding Muzakarah Penasihat Syariah Kewangan Islam Kuala Lumpur Islamic Finance Forum (KLIFF). Anjuran Centre for Research and Training (CERT). Nikko Hotel, 9 November.

al-Baghdādῑ, Abdul Wahab. t.th. al-Mauᶜnah ᶜala Mazhab ᶜAlim al-Madinah. Mekah Mukarramah: al-Maktabah al-Tijariyah.  

Bank Negara. 2015. Muḍārabah. Kuala Lumpur: Bank Negara.  

al-Baᶜla, Ahmad bin Abdullah bin Ahmad. t.th. al-Raud al-Nadi Sharh Kafi al-Mubtadi. Riyad: al-Muassasah al-Saᶜidiyah.

BNP Paribas. 2010. Global Equities and Commodity Derivatives Structured Products Handbook. London: Graphics Department Corporate Communications BNP Paribas.

al-Damῑrῑ, Kamaluddin Abi al-Baqa’ Muhammad bin Musa bin ᶜIsa. 2004. al-Najm al Wahhaj fi Sharh al-Minhaj.  Jeddah: Dar al-Minhaj.

El-Gari, Mohamed Ali. 1993. Towards an Islamic Stock Market. Islamic Economics Studies 1(1): 1-26.

Engku Rabiah Adawiah Engku Ali. 2007. Produk Berstruktur Islam. Kertas kerja  Prosiding Muzakarah Penasihat Syari’ah Kewangan Islam, Kuala Lumpur Islamic Finance Forum (KLIFF). Anjuran Centre for Research and Training (CERT). Nikko Hotel, 9 November.

al-Fauzān, Soleh bin Fauzan bin Abdullah. 2002. al-Mulakhkhas al-Fiqhi. Riyad: Dar al- ᶜAsimah.  

al-Fῑnῑ, Ahmad bin Majazi. t.th. Mawahib al-Samd fi Hal Alfaz al-Zabd. Qatar: al-Shuu’n  al-Diniyah.

al-Haskafi, Muhammad bin Ali bin Muhammad bin Ali bin Abdul Rahman. 2002. al-Dur al-Mukhtar. Beirut Lubnan: Dar al-Kitab al-ᶜIlmiyah.

IBFIM, Institusi Perbankan dan Kewangan Islam Malaysia. 2015. Application of Shariᶜah       in Islamic Finance. Edisi ke-2. Kuala Lumpur: IBFIM.

Ibn Baz, Abdul ᶜAzizi. 2013. Soalat Ibn Wahaf li Sheikh al-Islam al-Imam al-Mujaddid  Abdul ᶜAziz bin Baz. Riyad: Maktabah al-Milk Fahd al-Wataniyah.

Ibn al-Hājib, Jamaluddin bin Umar. 1998. Jamiᶜ al-Ummahat. Damsyik-Beirut: al-Yamamah.

Ibn al-Jallāb al-Baṣarῑ, Abi al-Qasim Abidullah bin al-Husain bin al-Hasan. 2007. al-Tafriᶜ fi Fiqh al-Imam Malik bin Anas RAW. Beirut-Lubnan: Dar al-Kutub al-ᶜIlmiyyah.

Ibn al-Mulqan. 1986. Tahfah al-Muhtaj ila Adillah al-Minhaj. Mekah Mukarramah: Dar        Hara’.

Ibn ᶜAbidῑn, Muhammad al-Shahirba. 2003. Rad al-Mukhtar ᶜAla al-Dar al-Mukhtar. al-Riyad: Dar al-ᶜAlim al-Kutub.

Ibn Quddāmah, al-Islam Mawaffiquddin Abdullah bin Ahmad. 1979. Al-Maqnaᶜ fi Fiqh  Imam al-Sunnah Ahmad bin Hanbal al-Shaibani RAW. Beirut-Lubnan: Dar al-Kutub al-ᶜIlmiyyah.

Ibn al-Saᶜati, Mazhfar ad-Din Ahmad bin Ali bin Thaᶜlab. 2005. Majmaᶜ al-Bahrain wa       Multaqa an-Nayirain. Beirut Lubnan: Dar al-Kitab al-ᶜIlmiyah.

Ibn Taimiyyah, Fakruddin Abi Abdullah Muhammad bin Abi al-Qasim bin al-Khadr Ibn       Muhammad bin al-Khadr bin ᶜAli bin Abdullah. t.th. Balghah al-Saghib wa Bughyah al-Gharib. Arab Saudi: Wazarah al-Shuu’n al-Islamiyah wa al-Awqah wa al-Daᶜwah wa al-Irshad.

Imran Iqbal, Sherin Kunhibava & Asyraf Wajdi Dusuki. 2012. No. 46, Application of Options in Islamic Finance. Kertas kerja ISRA. Anjuran ISRA,       Kuala Lumpur.

ISRA. 2015. Islamic Capital Markets Principles & Practices. Kuala Lumpur: ISRA dan Suruhanjaya Sekuriti Malaysia.

al-Karmi, Marᶜi bin Yusuf. 2007. Ghayah al-Muntaha fi Jamᶜ al-Iqnaᶜ wa al-Muntaha. Kuwait: Muassasah Gharas.

al-Khafif, ᶜAli. 2008. Ahkam al-Muamalat al-Sharᶜiyyah. Kaherah: Dar al-Fikr al-ᶜArabi.

Kettell, Brian. 2009. Islamic Capital Markets. London: Berne Convention.

Lahsasna, Ahcene. 2016. Shariah Investment Planning. Kuala Lumpur: IBFIM.

al-Majjājῑ, Muhammad al-Sukhal. 2010. al-Mahdhab min al-Fiqh al-Maliki wa Adillatih. al-Jazai’r: Dar al-Waᶜi.

Majmaᶜ al-Fiqh al-Islami. 2010. Majallah Majmaᶜ al-Fiqh al-Islami. Baiᶜ al-ᶜUrbūn no. 8/3/76 & al-Aswaq al-Maliyyah no. 7/1/63. Jeddah: Majmaᶜ al-Fiqh al-Islami.

al-Mῑdānῑ, Abdul al-Ghani al-Ghanimi al-Damsyiki. t.th. al-Labab fi Syarhi al-Kitab. Beirut- Lubnan: Maktabah al-ᶜIlmiyah.

Mohamed Fairooz Abdul Khir, Said Bouheraoua, Ashraf Md Hashim, Beebee Salma Sairally & Lokamanulhakim Hussain. 2013. No. 59, The Syariah Ruling on Capital Guarantee in a Muḍārabah Contract. Kertas kerja ISRA. Anjuran ISRA, Kuala Lumpur.

Mohammed Burhan Arbouna. t.th. Option Contracts and The Principles of Sale of Rights       in          Syariah. http://ebook.nscpolteksby.ac.id/ files /Ebook/Acc ounting/Islamic%20Banking% 20nd%20Finance%20(2007)/5.%20Chapter% 203%20%20Option%20Contracts%20and%20The%20Principles%20of%20Sale%20of%0Rights%20in%20Shariah.pdf [8April 2017].

Mohammed Obaidullah. 1998. Financial Engineering With Islamic Options.  Islamic Economic Studies. 6(1): 74-103.

Mohd Azmi Omar, Muhamad Abduh & Raditya Sukmana. t.th. Fundamentals of Islamic        Money and Capital Markets. Singapura: John Wiley & Sons.

Mohd Daud Bakar. 2006. Islamic Private Equity Derivates and Structured Products & Investments. Amanie Business Solutions. www.amanie.com.my [8 April 2016].

Nadhirah Nordin & Asmak Ab. Rahman. t.th. Kontrak Opsyen Islam: Inovasi dalam Urus       Niaga Mata Wang. Repository UM. http://repository.um.edu.my/13773/1/IMAC.pdf [8 April 2016].

al-Nawawi, Muhyiddin Abi Zakaria Yahya bin Sharf. 1996. Fatawa al-Imam al-Nawawi. Susunan semua Ibn al-ᶜAtar, ᶜAla’uddin. Edisi ke-6. Beirut-Lubnan: Dar al-Bashair al-Islamiyah.   

Obiyathulla Ismath Bacha & Abbas Mirakhor. 2013. Islamic Capital Markets A Comparative Approach. Singapura: John Wiley & Sons.

al-Qarṭabῑ, Abi Abd Yusuf bin Abdullah bin Muhammad bin Abdul Bar al-Namri. 1978. al-Kafi fi Fiqh Ahl al-Madinah. al-Riyad: Maktabah al-Riyad al-Hadithah.  

al-Qazwῑnῑ, Abu al-Qasim Abdul Karim bin Muhammad. 2005. al-Muharrar fi Fiqh al Imam al-Shafiᶜi. Beirut-Lubnan: Dar al-Kutub al-ᶜIlmiyyah.

al-Qudūrῑ, Abi al-Hasan Ahmad bin Muhammad bin Ahmad bin Jaᶜfar. 1997. Mukhtasar  al- Qudūrῑ. Beirut-Lubnan: Dar al-Kutub al-ᶜIlmiyyah.

al-Samarqandῑ, ᶜAla’ al-Din. 1984. Tahfah al-Fuqaha’. Beirut-Lubnan: Dar al-Kutub al-ᶜIlmiyyah.

al-Sanhuri, ᶜAbdu al-Razzaq Ahmad. t.th. al-Wasit fi Sharh al-Qanun al-Madani. Beirut Lubnan: Dar Ihya’ al-Turath al-ᶜArabi.

al-Sayyed, Nidal. 2009. Shari’ah Parameters of Islamic Derivatives In Islamic Banking and Finance. ISRA. www.isra.my [8 April 2017].

al-Sharbani, Abi Abdullah Muhammad bin al-Husain. 1990. al-Jamiᶜ al-Saghir. Pakistan:       Idarah al-Quran wa al-ᶜUlum al-Islamiyah.

al-Sharbini, Shamsuddin Muhammad bin Muhammad al-Khatib. 2004. al-Iqnaᶜ fi Hal Alfaz Abi Shujaᶜ. Edisi ke-3. Beirut-Lubnan: Dar al-Kutub al-ᶜIlmiyah.

Sofhan Jamiela Rosli. 2015. Produk Berstruktur Islam Di Malaysia: Analisis Terhadap Produk “Islamic Equity-Linked Structured Investment-i”. Disertasi Master,  Jabatan Fiqh dan Usul, Akademik Pengajian Islam, Universiti Malaya.

Suhaili Sarif & Ahmad Sufyan Che Abdullah. 2006. Pengurusan Risiko Berasaskan Bayᶜ al ᶜUrbūn. Dlm. Ab. Mumin Ab. Ghani & Fadillah Mansor (pynt.). Dinamisme Kewangan Islam di Malaysia, hlm. 133-146. Kuala Lumpur: Universiti Malaya (UM).

Suruhanjaya Sekuriti Malaysia. 2007. Guidelines on the Offering of Structured Products. Kuala Lumpur: Suruhanjaya Sekuriti Malaysia.

al-Tahānawῑ, Zafar Ahmad al-ᶜUthmani. 1994. Iᶜla’ al-Sunan. Edisi ke-3. Pakistan: Idarah al-Quran wa al-ᶜUlum al-Islamiyah.

Wan Abdul Rahim Kamil. 2009. Overall Structure and Regulatory Framework of Islamic       Capital Market. SIDC. www.sidc.com.my [8 April 2016].

al-Zuhaili, Wahbah. 2007. Financial Transactions in Islamic Jurisprudence. Terj. Mahmoud A. El-Gamal. Syria: Dar al-Fikr.

al-Zuhaili, Wahbah. 2011. al-Fiqh al-Islami wa Adillatuh. Edisi ke-4. Damshik: Dar al-Fikr.