Journal of Contemporary Islamic Law

No eISSN: 0127-788X

2021 6(2)

15 DECEMBER 2021

Analisis Perbandingan Pandangan Fuqaha mengenai Syarat Ahliyyah dalam Perkahwinan

Comparative Analysis of Fuqaha’s Views on the Conditions of Ahliyyah in Marriage

Nurul Ain Hazram, ainhazram@gmail.com
Jabatan Fiqh dan Usul, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya.
Raihanah Azahari, raihan@um.edu.my
Jabatan Fiqh dan Usul, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya.
Received: 01 September 2021 | Accepted: 11 November 2021 | Published: 15 December 2021​

2021, Vol. 6(2), pp. 22-31.  |  PDF

Syarak menjadikan penghasilan maṣlaḥah dan penolakan mafsadah sebagai objektif utama di sebalik setiap pensyariatan. Dalam urusan muamalat sesama manusia, syarak meletakkan syarat tertentu untuk melayakkan seseorang menjalankan sesuatu urusan sesama mereka bagi mengekalkan maṣlaḥah umum hubungan manusia. Namun berbeza dengan akad perkahwinan, para fuqaha dilihat sedikit longgar dalam meletakkan syarat ahliyyah dalam perkahwinan tidak seperti syarat ahliyyah dalam urusan muamalat. Oleh itu, artikel ini bertujuan untuk menjelaskan mengenai pandangan fuqaha dalam meletakkan syarat ahliyyah kepada mereka yang ingin berkahwin, dan mengkaji mengenai hikmah syarak dalam melonggarkan syarat ahliyyah dalam perkahwinan. Kajian ini menggunakan kaedah analisis dokumen dengan menganalisis kandungan teks daripada karya fiqh muktabar daripada pelbagai mazhab. Kajian ini tidak tertumpu kepada pandangan tertentu daripada sesuatu mazhab sahaja, malah mengambil kira pandangan fuqaha daripada mazhab yang berbeza bagi menjelaskan dengan lebih terperinci mengenai had umur minimum perkahwinan bagi kanak-kanak dari perspektif syarak secara menyeluruh. Artikel ini menyimpulkan pandangan fuqaha terhadap pensyaratan ahliyyah umur dalam perkahwinan kepada tiga pandangan, iaitu; pandangan majoriti fuqaha yang tidak mensyaratkan umur tertentu sebagai syarat ahliyyah, pandangan fuqaha Mazhab Zahiri yang meletakkan umur baligh sebagai syarat ahliyyah dalam perkahwinan bagi lelaki, dan pandangan fuqaha yang meletakkan syarat ahliyyah umur dalam perkahwinan. Artikel ini merumuskan bahawa kebenaran fuqaha kepada kanak-kanak untuk berkahwin adalah terikat dengan syarat wujudnya maṣlaḥah dan ternafinya mafsadah dan antara hikmah terbesar syarak melonggarkan syarat berkaitan ahliyyah dalam perkahwinan adalah kerana naluri keinginan manusia adalah berbeza bagi setiap individu.

Kata kunci: Perkahwinan Bawah Umur, Ahliyyah, Umur Minimum Perkahwinan, Fiqh Kekeluargaan, Maslahah, Mafsadah

Syarak makes the preservation of maṣlaḥah and the prevention of mafsadah as the main objectives behind every provision. In the matter of muamalat among human beings, Shari’ah lays down certain conditions to qualify a person to make deals among themselves to maintain the general maṣlaḥah of human relationships. However, unlike the marriage contract, the fuqaha are seemed to be a little loose in placing the conditions of ahliyyah in marriage unlike the conditions of ahliyyah in muamalat matters. Therefore, this article aims to explain the views of the jurists in placing the conditions of ahliyyah to those who want to marry and study the wisdom of Islamic law in placing the conditions of ahliyyah in marriage. This study was conducted by using the document analysis method by analyzing the text content and relevant documents from the works of fiqh muktabar from the various schools of fiqh. This study does not focus on specific views from a particular school of fiqh only but also focus on various school of fiqh to explain in detail the minimum age of marriage for children from the perspective of Syarak. This article summarizes the views of the jurists on the requirement of ahliyyah in marriage into three views, namely, the view of the majority of jurists who do not require a certain age as a condition of ahliyyah in marriage, the view of the jurists of Mazhab Zahiri who put puberty as a condition of ahliyyah in marriage for men, and the view of fuqaha who put the condition of certain age as ahliyyah in marriage. This article concludes that the permission of the fuqaha for children to marry is bound by the condition of the existence of maṣlaḥah and the denial of mafsadah and among the greatest wisdoms of shari’ah by not setting the conditions of ahliyyah strictly in marriage is because human’s desire are different for everyone.

Keywords: Underage Marriage, Ahliyyah, Minimum Age of Marriage, Islamic Family Law, Maslahah, Mafsadah

Abū al-‘Abbās al-Mālikiy al-Ṣāwiy. t.th. Bulghah Al-Sālik Li Aqrab Al-Masālik Al-Ma’rūf Bi Ḥāshiyah Al-Ṣāwī ‘alā Al-Sharḥ Al-Kabīr. Dār al-Ma’ārif.

Abū Dawūd Sulaymān Al-Ashʻath. 2009. Sunan Abū Dawūd. Edited by Shuʻaib Al-Arnaūṭ. Beirut: Dār al-Risālah al-ʻĀlamiyyah.

Al-Dhahabiy, Shams al-Dīn. 2001. Siar A’lām Al-Nubalā’. Muassasah al-Risālah.

Al-Nawawiy, Yaḥyā Sharaf Abū Zakariyyā. 1996. Sharḥ Al-Nawawiy ʻalā Muslim. Dār al-Khayr.

Al-Naysābūriy, Muḥammad bin Ibrāhīm al-Mundhir. 2004. Al-Ijmā‘. Edited by Fu’ād ‘Abd al-Mun‘im Aḥmad. Dār al-Muslim li al-Nashr wa al-Tawzī‘.

Al-Sharbīniy, Shams al-Dīn Muḥammad al-Khaṭīb. 1994. Mughnī Al-Muḥtāj Ilā Maʻrifah Maʻānī Alfāẓ Al-Minhāj. Beirut, Lubnan: Dār al-Kutub al-‘Ilmiyyah.

Al-Ṭabariy, Abū Ja’far Muḥammad Ibn Jurayr. 1988. Jāmiʻ Al-Bayān ‘an Al-Ta’Wīl Ayāh Al-Qurān. Beirut, Lubnan: Dār al-Fikr.

Al-Zuhayliy, Wahbah. 2008. Al-Fiqh Al-Islāmiy Wa Adillatuh. Damsyik: Dār al-Fikr.

Alvan Fathoni, 2017. “Perkawinan Anak di Bawah Umur dalam Perspektif Hukum Islam dan Sosiologi Hukum”, al-Turas Jurnal Studi Keislaman, 69.

ʻAbd Allāh Aḥmad Muḥammad Qudāmah al-Maqdisiy. 1968. Al-Mughnī. Kaherah: Maktabah al-Qāhirah.

ʻAlā’ al-Dīn, Al-Kāsāniy Al-Ḥanafiy. 1986. Badāiʻ Al-Ṣanāiʻ Fī Tartīb Al-Sharāiʻ. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmiyyah.
Ibn ‘Ābidīn, Muḥammad Amīn ‘Umar. 1992. Radd Al-Muḥtār ‘Alā Al-Durr Al-Mukhtār. 2nd ed. Beirut: Dār al-Fikr.

Ibn Hazm, Abū Muḥammad ‘Aliyy Aḥmad. t.th. Al-Muḥallā Bi Al-Āthār. Beirut: Dār al-Fikr.

Muḥammad bin Aḥmad Shams al-A’immah al-Sarakhsiy. 1993. Al-Mabsūṭ. Beirut: Dār al-Maʻrifah.

Muḥammad bin Ismā‘īl al-Bukhāriy. t.th. Al-Jāmi‘ Al-Musnad Al-Ṣaḥīḥ Al-Mukhtaṣar Min Umūr Rasūl Allāh Ṣallā Allāh ‘Alayh Wa Sallam Wa Sunanih Wa Ayyāmih. Edited by Muḥammad Zuhayr bin Nāṣir Al-Nāṣir. Dār Ṭawq al-Najāh.

Muḥammad Rawās Qal‘ajī, Ḥāmid Ṣādiq Qunaybī. 1998. Mu‘Jam Lughah Al-Fuqahā.’ Dār al-Nafāis li al-Ṭibā‘ah wa al-Nashr wa al-Tawzī‘.

Noor Aziah Mohd Awal, Mohd Al Adib Samsuri, 2018. Child Marriage in Malaysia (Working Paper).

Rachel Kidman,2017. “Child Marriage And Intimate Partner Violence: A Comparative Study Of 34 Countries”, International Journal of Epidemiology.

Shibīr, Muḥammad ‘Uthmān. 2007. Al-Mu‘āmalāt Al-Māliyyah Al-Mu‘āṣirah Fī Al-Fiqh Al-Islāmiy. Jordan: Dār al-Nafāis.

Stein, J. S., 2013. “Early to Wed: Teenage marriage in post-war America”, The Journal of the History of Childhood and Youth, 6(2).

Nor Jana Saim et al., 2018. “Perkahwinan Remaja: Satu Kajian Di Kuching, Sarawak,” Jurnal Psikologi Malaysia 32, no. 3: 47–61.

Sundus ‘Aliyy ‘Abbās, Nūzān Ṣiddīq Sulaymān. 2018. “Ḥukm Zawāj Al-Qāṣirāt Fi Al-Fiqh Al-Islāmiy Wa Al-Qānūn.” In Al-Mu’tamar Al-Duwaliy Al-Thālith Li Al-Qaḍāyā Al-Qānūniyyah. Erbil: Universiti Ishik.

UN General Assembly, 1948. “Universal Declaration of Human Rights”, United Nations General Assembly resolution.

Za‘tariy, ‘Alā’ al-Dīn. 2010. Fiqh Al-Mu’āmalāt Al-Māliyyah Al-Muqāran: Ṣiyāghah Jadīdah Wa Amthilah Mu‘Āṣirah. Damsyik: Dār al-‘Aṣmā’.